Türkiye’de genç işsizliği pandemi öncesine göre 3’te 1 oranında azaldı. Ne eğitimde ne istihdamda olan genç nüfusta iyileşme ise sınırlı kaldı. Türkiye’de 5 gençten 1’i ne eğitimde ne de istihdamda yer alıyor. Dünya genelinde ise genç işsizlik oranı son 15 yılın en düşük seviyesine gerilerken, eğitimde ve istihdamda olmayan gençlerin sayısı endişe verici boyutlarda seyrediyor.
Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) yeni yayımladığı Gençler İçin Küresel İstihdam Trendleri raporunda küresel çapta genç işsizliğinde yaşanan azalma eğilimi umut verici bulunurken, eğitimde ve istihdamda olmayan gençlerin oranının yüksek seyrettiğine dikkat çekildi. Rapora göre, genç işsizliğinde son dört yılda iyileşme sağlandı. Bu iyileşmenin önümüzdeki iki yıl boyunca devam etmesi bekleniyor.
Rapor, istihdamda veya eğitim öğretimde olmayan 15 – 24 yaş arası kişilerin sayısının endişe verici olduğunu ve COVID 19 salgını sonrası istihdamda yaşanan toparlanmanın evrensel olmadığını ortaya koydu. Bazı bölgelerdeki gençler ve özellikle genç kadınlar toparlanmadan yeterince fayda görmedi.
64,9 MİLYON GENÇ İŞSİZ
Rapora göre dünyada 64,9 milyon genç işsiz bulunuyor. Genç işsizlik oranı yüzde 13 ile son 15 yılın en düşük seviyesine geriledi. Pandemi öncesinde yüzde 13,8 olan genç işsizliğinde 0,8 puanlık azalma sağlandı. Küresel genç işsizlik oranının 2024 ve 2025 yılında yüzde 12,8’e düşmesi bekleniyor. Ancak, Arap devletleri, Doğu Asya, Güneydoğu Asya ve Pasifik ülkelerinde genç işsizlik oranları hala 2019 yılından yüksek seyrediyor.
TÜRKİYE’DE 871 BİN GENÇ İŞSİZ
Genç işsizliği konusunda Türkiye de son yıllarda önemli gelişmeler kaydetti. 2019 yılının son çeyreğinde yüzde 24,2 olan Türkiye’deki genç işsizlik oranı pandemi döneminde yüzde 26,0’ya kadar çıktıktan sonra düşmeye başladı. Son çeyrekler itibarıyla 2021’de yüzde 21,0, 2022’de yüzde 19,0 ve 2023’te yüzde 15,7 olan Türkiye’deki genç işsizlik oranı bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 16,5 olarak gerçekleşti. 2021 yılının son çeyreğinde 1 milyon 73 bin kişi olan Türkiye’deki genç işsiz sayısı ise 2024’ün ilk çeyreğinde 871 bin kişiye geriledi.
5 GENÇTEN 1’İ BOŞTA GEZİYOR
Raporda, gençlerin iş dünyasında başarıya ulaşmada bazı risklerle karşı karşıya olduğu uyarısı yapıldı. Dünya çapında çok sayıda gencin eğitimde ve istihdamda yer almadığı, gelişmekte olan ekonomilerde makul işlere erişim fırsatlarının gençler için sınırlı kaldığı belirtildi. 2023 yılında küresel çapta 5 gençten 1’inin (yüzde20,4) ne istihdamda ne de eğitimde yer aldığı belirtildi.
Eğitimde ve istihdamda yer almayan gençlerin oranı Türkiye’de dünya ortalamasından yüksek seyrediyor. 2021 yılında yüzde 26,0 düzeyinde bulunan istihdamda ve eğitimde yer almayan gençlerin oranı bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 22,0 olarak hesaplandı. Sayısal olarak ise 2021 yılında 3 milyon kişi dolayında olan istihdamda ve eğitimde yer almayan Türk gençlerinin oranı bu yıl 2 milyon 586 bin kişi oldu.
Genç işsizliğinin istihdamda ve eğitimde yer almayan genç oranından daha düşük olması, boşta gezen gençlerin hepsinin çalışmak için işgücü piyasasına girmemesinden kaynaklanıyor.
TARİHİN EN EĞİTİMLİ GENÇLERİ KAYGILI
Raporda, düzgün iş bulma konusunda küresel çapta bir ilerleme kaydedilmediği vurgulandı. Küresel olarak, genç işçilerin yarısından fazlasının gayrı resmi istihdamda olduğu, sadece yüksek ve orta-üst gelirli ekonomilerde genç işçilerin çoğunluğunun düzenli, güvenli bir işte çalıştığı belirtildi. Düşük gelirli ülkelerdeki dört genç işçiden üçünün geçici ücretli işlerde çalıştıkları kaydedildi.
Raporda, eğitimde ve istihdamda yer almayan işçi oranlarının yüksek seyretmesi ve insana yakışır işlerin yeterince büyümemesinin, tarihin en eğitimli gençlik grubunu oluşturan günümüz gençleri arasında giderek artan bir kaygıya yol açtığı uyarısı yapıldı.
ILO DİREKTÖRÜ’NDEN UYARI
ILO Genel Direktörü Gilbert F. Houngbo, dünya çapında milyonlarca gencin düzgün bir işe sahip olmadığı ve bunun sonucunda kendilerini güvensiz hissettiği, kendileri ve aileleri için daha iyi bir hayat inşa edemediği bir dönemde hiç kimsenin istikrarlı bir gelecek bekleyemeyeceğini belirtti. Houngbo, “Barışçıl toplumlar üç temel bileşene dayanır: istikrar, kapsayıcılık ve sosyal adalet. Gençler için düzgün bir iş bu üçünün de merkezinde yer alır” dedi.
ILO raporunda, gençlerin iş dünyasına ilişkin kaygılarını gidermenin ve daha parlak bir geleceğe dair umutlarını pekiştirmenin yolu olarak insana yakışır işlerin temellerinin güçlendirilmesine daha fazla önem verilmesi çağrısında bulunuldu.
RAPORUN YAZARLARINDAN GENÇLERE ÇAĞRI
Raporun yazarları da gençlere çağrıda bulundu. Yazarlar, ”Politikayı etkileme ve herkes için insan onuruna yakışır bir iş için savunuculuk yapma olanağınız var. Haklarınızı bilin ve becerilerinize yatırım yapmaya devam edin” çağrısı yaptı.
Raporda öne çıkan bazı tespitler ise şöyle oldu:
– Dijitalleşme ve yapay zeka yoluyla geleneksel sektörlere modernizasyon getirilebilmesine rağmen, “modern” hizmetlerde ve gençler için imalat sektöründeki işlerde büyüme sınırlı kalmıştır.
– Özellikle orta gelirli ülkelerde, eğitimli gençlerin ihtiyacını karşılayacak yeterli sayıda yüksek beceri gerektiren iş bulunmuyor.
– Yeşil ve dijital becerilere yönelik gelişen taleplerle birlikte beceri gelişiminin aynı hızda sürdürülmesi, eğitim uyumsuzluklarını azaltmak açısından kritik öneme sahip olacak.
– Artan sayıdaki çatışmalar gençlerin gelecekteki geçim kaynaklarını tehdit ediyor ve onları göçe veya aşırıcılığa itebiliyor.
– Demografik eğilimler, özellikle Afrika’daki “gençlik depremi”, yeterli sayıda insana yakışır iş yaratılması gerektiği anlamına geliyor ve bu durum sosyal adalet ve küresel ekonomi açısından kritik önem taşıyacak.
Yazının orijinalini görmek için lütfen tıklayınız