Merkez Bankası temmuz ayında asgari ücrete yapılan ara zammın ardından asgari ücret artışının enflasyona etkisini hesapladı. Merkez Bankası’nın temmuz ayındaki formülü aynen uygulandığında asgari ücrete yapılan yüzde 49’luk artışın yıllık enflasyona etkisi yüzde 3.92 ile yüzde 5.88 arasında olacak.
Asgari ücret tespit çalışmaları sırasında en çok tartışılan hususlardan biri de asgari ücret zammının enflasyona etkisi oldu. Merkez Bankası 2024 yılı için yüzde 36 enflasyon öngörüyor. Asgari ücrete yapılan zammın enflasyonu ne kadar etkileyeceği, Merkez Bankası’nın enflasyon tahminini olumsuz etkileyip etkilemeyeceği merak ediliyor.
Merkez Bankası temmuz ayında asgari ücrete yapılan yüzde 34 oranındaki ara zammın yıllık enflasyona etkisini hesapladı. Üçüncü Enflasyon Raporu’nda yer alan araştırmaya göre, asgari ücretteki yüzde 1’lik artışın işlenmemiş gıda ve alkol-tütün dışı tüketici fiyat endeksine (TÜFE) etkisi ilk çeyrekte 0.06 – 0.08 puan, bir yıllık dönemde ise 0.08 – 0.12 puan arasında oluyor.
Buna göre, temmuz ayında yüzde 34 oranındaki asgari ücret artışının tüketici enflasyonuna olası etkisi 2.7 – 4.1 puan arasında hesaplandı.
Mal ve hizmet alt grupları bazında ise özellikle işlenmiş gıda ve seçilmiş kalemler fiyatları üzerinde asgari ücretin anlamlı bir etkiye sahip olduğu kaydedildi.
Firmaların ücret artışlarını fiyatlara yansıtabilme imkânının talep ve rekabet koşullarına, sektöre, piyasa yapısına veya firmalara özgü durumlara bağlı olarak farklılaşabildiği vurgulandı. Enflasyon Raporu’nda asgari ücret artışının tüketici enflasyonuna etkisinin etki aralığının üst bandına, yani yüzde 4.1’e yakın seviyede gerçekleşeceği görünümün esas alındığı kaydedildi.
YÜZDE 49’LUK ASGARİ ÜCRET ZAMMININ AZAMİ ETKİSİ YÜZDE 5.88
2024 yılında uygulanacak asgari ücrete yüzde 49 oranında zam yapıldı. Merkez Bankası’nın formülünden hareketle hesaplama yapıldığında asgari ücret zammının ilk çeyrekte enflasyona etkisi yüzde 2.94 –3.92 arasında olacak. Asgari ücret zammının yıllık enflasyona etkisi ise yüzde 3.92 ile yüzde 5.88 arasında olacak.
ASGARİ ÜCRET ARTIŞININ ORTALAMA ÜCRETE ETKİSİ
Rapora göre, Türkiye’de ücretli ve yevmiyeli çalışanların önemli bir kısmı asgari ücret ve komşuluğunda ücret alıyor. Genel ücret artışlarında büyük ölçüde asgari ücret artışları ve geçmiş tüketici fiyat endeksi (TÜFE) gerçekleşmeleri belirleyici oluyor.
Yıllar itibarıyla ücretli çalışanların yıllık ortalama net geliri ile asgari ücret artışları incelendiğinde, asgari ücrette 1 puanlık artış ortalama ücretlerde 0.93 puanlık artışa karşılık geldiği belirtildi. Buradan yola çıkarak hesaplama yapıldığında ise asgari ücrete yapılan yüzde 49’luk zammın ortalama ücretlerde yüzde 45.57 zam olarak yansıyacağını söylemek mümkün.
Ancak, Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilen kazanç verileri, son bir yılda ortalama ücretlere yapılan artışın asgari ücretin üzerine çıktığını gösteriyor. Temmuz ayında yıllık bazda asgari ücrete yüzde 107 oranında zam yapılırken, ortalama ücretlerdeki artış yüzde 112 oldu.
ASGARİ ÜCRET ZAMMI EN ÇOK HANGİ SEKTÖRLERİ ETKİLİYOR?
Rapora göre, Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2021 yılı Hanehalkı İşgücü Anketi mikro verileri, tarım dışı sektörlerde çalışanların yaklaşık yüzde 43.1’inin asgari ücretli ve altı çalışanlardan oluştuğuna işaret ediyor. Asgari ücret ve altı çalışanların oranı sanayi sektöründe yüzde 50.4, inşaatta yüzde 71.4, hizmetlerde ise yüzde 37.9 olarak hesaplandı.
Hizmet sektöründe bu oran diğer ana sektörlere göre düşük görünmekle birlikte alt kalemler itibarıyla oldukça farklılaştığı vurgulandı. Örneğin konaklama ve yiyecek hizmetlerinde bu oranın yüzde 73’e ulaştığı, toptan ve perakende ticaret sektöründe yüzde 64 olduğu kaydedildi. Söz konusu oran giyim sektöründe yüzde 70.5 ve gıda sektöründe yüzde 67.1 düzeyinde yer alıyor. Raporda, ücret gelişmeleri kaynaklı maliyet yönlü baskılar değerlendirilirken sektörlerin emek yoğunluk derecesinin gözönünde bulundurulması gerektiği vurgulandı. Bunun için de personel maliyetinin üretim değerine oranına bakılması gerektiğine dikkat çekildi. Buna göre, asgari ücret artışına en duyarlı sektörler idari-destek hizmetleri, lokanta-otel, toptan-perakende ticaret, insan sağlığı, giyim, mobilya, inşaat ve bakım-onarım sektörleri olduğu kaydedildi.
Yazının orijinalini görmek için lütfen tıklayınız