İş dünyası, döviz kurundaki artış dolayısıyla zor durumda kalan işletmelerin işçi çıkarmadan bu dönemi atlatabilmesi için kısa çalışma ödeneğinin devreye sokulmasını istiyor. İş dünyasının bu talebi kısa çalışma ödeneği ile karşılanabilir mi? Kısa çalışma ödeneği kimlere verilir? Her işçi kısa çalışma ödeneği alabilir mi? Bir işçiye ayda kaç liraya kadar kısa çalışma ödeneği verilir?
Sanayiciler, kurdaki aşırı artış dolayısıyla üretimi azaltmak zorunda kaldıklarını, bu dönemde İşsizlik Fonu üzerinden kendilerine destek verilmesini talep ediyor. Yürürlükteki yönetmeliğe göre, genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile deprem, yangın, su baskını gibi zorlayıcı sebeplerle haftalık çalışma süresini azaltmak zorunda kalan işverenin işçilerine kısa çalışma ödeneği veriliyor. Kısa çalışma ödeneği bir anlamda şirketin içinde bulunduğu zor dönemi, işçileri işten çıkarmadan atlatmasını sağlıyor.
ÜÇ AY ÖDENİYOR
Kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilmek için işverenin İŞKUR’a başvurması gerekiyor. İşyeriyle ilgili genel ekonomik, sektörel veya bölgesel krizin varlığına İŞKUR Yönetim Kurulu karar veriyor. Kurum, genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı sebeplerle bağdaşmadığı halde, nakit darlığı, ödeme güçlüğü, pazar daralması ve stok artışı gibi sebeplere dayalı olarak yapılan başvuruları reddediyor.
Kısa çalışma ödeneği en fazla üç ay süreyle ödeniyor. Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle bu süre altı aya kadar uzatılabiliyor. Kısa çalışma ödeneği alan işçinin bu süre için genel sağlık sigortası primleri de İşsizlik Fonu’nca yatırılıyor. Böylece işçi kesintisiz sağlık hizmetlerinden yararlanabiliyor.
3.021 TL’YE KADAR ÖDEME YAPILIYOR
Kısa çalışma ödeneği, işçinin son 12 aylık prime esas kazançlarının ortalamasının yüzde 60’ı üzerinden veriliyor. Kısa çalışma ödeneğinin aylık tutarı, brüt asgari ücretin yüzde 150’si ile sınırlı. Damga vergisi düşüldükten sonra aylık 3 bin 21.14 TL’ye kadar ödeme yapılabiliyor. Ödenek, her ayın sonunda doğrudan işçinin kendisine veriliyor.
İşsizlik sigortasında olduğu gibi kısa çalışma ödeneğinden yararlanılabilmesi için işçi adına son 3 yıl içinde en az 600 gün prim ödenmesi ve kısa çalışmanın başladığı tarihten önceki son 120 gün içinde çalışmış olmak gerekiyor. Bu şartları taşımayan işçiler için kısa çalışma ödeneği verilmiyor.
Kısa çalışma ödeneği alanların işe girmesi, yaşlılık aylığı almaya başlaması, herhangi bir sebeple silâh altına alınması veya geçici iş göremezlik ödeneğinin başlaması durumunda kısa çalışma ödeneği kesiliyor.
İŞSİZLİK MAAŞINA SAYILIYOR
Kısa çalışma ödeneği alan işçi, ödenek alırken veya hemen sonra işsiz kalırsa işsizlik maaşında kaybı oluyor. Örneğin, 10 ay süreyle toplam 16 bin 236 lira işsizlik maaşı alma hakkı bulunan bir işçiye, üç ay süreyle 5 bin lira kısa çalışma ödeneği verilmişse, bu tutar işsizlik maaşından mahsup ediliyor. Kalan tutar, işsizlik maaşı olarak ödeniyor.
Yasaya göre, gerek duyulduğunda kısa çalışma ödeneğinin işsizlik maaşından mahsup edilmemesi konusunda cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkartılabiliyor.
KİM NE KADAR KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ ALABİLİR?
Son 12 ay asgari ücretle çalışan: Bin 208,46 TL
Son 12 ay ortalama brüt ücreti 3 bin TL olan: Bin 786,34
Son 12 ay ortalama brüt ücreti 5 bin TL olan: 2 bin 21,14 TL
13 YILDA 212 MİLYON TL ÖDENDİ
2005 yılından bu yana 31 Ağustos 2018 tarihi itibarıyla 228 bin 610 kişiye kısa çalışma ödeneği verildi. Toplam ödeme tutarı 212.5 milyon lira oldu. 2016’da 972 kişiye 1 milyon 277 bin lira, geçen yıl 506 kişiye 760 bin lira ödendi. Bu yılın sekiz aylık döneminde ise 77 kişiye 212 bin lira ödeme yapıldı.
Yazının orijinalini görmek için lütfen tıklayınız