Döviz kurunda artış bazı şirketleri ödeme güçlüğüne düşürüyor. Bu durumdan olumsuz etkilenenlerin başında işçiler geliyor. Ücret Garanti Fonu, bu durumdaki kişilere ücret ödüyor. İşverenin ödemediği ücreti Ücret Garanti Fonu’ndan almak için ne yapmalı? Kimler bu haktan yararlanabilir? 2018 yılında Ücret Garanti Fonu’ndan kaç liraya kadar ödeme yapılıyor?
İşsizlik Sigortası Kanunu’na sonradan eklenen madde uyarınca, işverenin ödeyemediği işçi ücretleri için Ücret Garanti Fonu oluşturuldu. İşverenlerce işsizlik sigortası primi olarak bir yılda yatırılan paraların yüzde 1’i, bu fonda biriktirilmeye başlandı.
Ücret Garanti Fonu, işverenin ödemediği son üç aylık ücreti işçiye ödüyor. Ödemeler, net ücret üzerinden yapılıyor. İşsizlik maaşından yapılan aylık ödemeler brüt asgari ücretin yüzde 80’ini (bin 624 lirayı) aşamazken, Ücret Garanti Fonu, Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirilen prime esas kazancın tamamını dikkate alıyor. Prime esas kazanç tavanı brüt asgari ücretin 7.5 katı tutarında. Dolayısıyla, 7.5 asgari ücrete kadar brüt kazançtan vergiler ve primler düşüldükten sonra kalan net tutar ödeniyor.
İŞVEREN ÖDEME GÜÇLÜĞÜNE DÜŞERSE VERİLİYOR
Ücret Garanti Fonu’ndan yararlanabilmek için işverenin konkordato ilan etmesi, işveren için aciz vesikası alınması, iflası veya iflasın ertelenmesi nedenleri ile işverenin ödeme güçlüğüne düşmesi gerekiyor.
Fondan para almaya hak kazanabilmek için, işçinin, işverenin ödeme güçlüğüne düşmesinden önceki son bir yıl içinde aynı iş yerinde çalışmış olması; ödenmeyen ücret alacağının işverenin ödeme güçlüğüne düşmesinden önce oluşması şartı aranıyor.
İşveren ödeme güçlüğüne düşmeden önceki bir yıllık dönemde askerlikte, tutukluluk ve hükümlülükte geçen süreler; savaş, sıkıyönetim, olağanüstü hal ile bir yıldan uzun süreli tedavi gerektiren hastalıklar nedeniyle işe gidememiş olmak, fondan para almaya engel teşkil etmiyor.
İşçi işverenin işyerinde son bir yıldır çalıştığı halde işsizlik sigortası primi yatırılmamışsa, çalıştığını belgeleyerek de ücretini alabilir.
İşverenin ödeme güçlüğüne düştüğü dönemde işten atılan işçi dava açmışsa, davayı kazandığı anda fondan parasını alır.
ÖDEME GÜÇLÜĞÜNE DÜŞME TARİHİ ÖNEMLİ
İşverenin ödeme güçlüğüne düşme tarihi, fondan para almak için önemli. Bu tarih şöyle tespit ediliyor:
– İflasta, mahkemece verilen iflas kararı tarihi,
– İflasın ertelenmesinde, mahkemece verilen iflasın ertelenmesi kararı tarihi,
– Konkordatoda, konkordato mühlet kararı tarihi,
– Aciz vesikası veya aciz vesikası hükmündeki haciz tutanağı alınması halinde ise bu belgelerin düzenlenme tarihi.
İŞSİZLİK MAAŞI ALMAK ENGEL DEĞİL
İşsizlik maaşı alanlar da işverenin ödemediği ücretleri fondan talep edebilirler. İşsizlik maaşı almak, Ücret Garanti Fonu’ndan para almaya engel teşkil etmez.
Taşeron firmada çalışanlar, taşeron firmanın iflas veya diğer nedenlerle ödeme güçlüğüne düşmesi durumunda, ödenmeyen ücretleri için öncelikle ana işverene başvuracaklar. Ana işverenin de ödeme güçlüğüne düşmesi halinde çalışana üç aylık ücreti fondan ödenecek.
SON 5 YILDAKİ ÖDENMEYEN ÜCRETİ ALABİLİRSİNİZ
İşçiler, işverenin ödeme güçlüğüne düştüğü tarihten önceki son 5 yılda ödenmemiş bulunan ücretlerini fondan isteyebilir. Alacağın, iflastan hemen önce olması gerekmiyor.
FONDAN YARARLANANLAR 2018’DE ARTTI
Ücret Garanti Fonu’ndan ödeme yapılan kişi sayısı 2016’da 4 bin 591, 2017’de 5 bin 192 olurken, bu yılın 8 aylık döneminde 5 bin 82 kişiye ulaşıldı. Fondan para alanların sayısı aylık ortalama olarak 2016’da 382, 2017’de 432 kişi olurken, bu sene 635 kişiye çıktı. Haziran ayında bin 160 kişiye ödeme yapıldı.
Fondan 2005 yılından bu yana 74 bin 639 kişi yararlandı. Bu kişilere toplam 191.3 milyon lira para ödendi. Ağustos ayında ise 789 kişiye 3.4 milyon lira ödeme yapıldı.
Yazının orijinalini görmek için lütfen tıklayınız