Sigortalılar ne zaman emekli olacaklarını, emeklilik için daha ne kadar prim ödeyeceklerini öğrenmek için Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) giderek sözlü bilgi talebinde bulunabiliyor. Danışılan görevlinin yeterli bilgiye sahip olmaması nedeniyle yapılan yanlış yönlendirmeler, kimi zaman önemli kayıplara yol açabiliyor. Sözlü danışma ile yapılan yönlendirme sonucu emekliliği 9 ay geciken okurumuz, mağdur olanlara örnek teşkil ediyor. Halbuki SGK, emeklilik öncesi bilgi talebinde bulunan, ne zaman emekli olabileceğini, daha ne kadar prim ödemesi gerektiğini öğrenmek için yazılı başvuran sigortalılara gerekli bilgiyi yazılı olarak veriyor.
SGK, emeklilik öncesi bilgi talebinde bulunan, ne zaman emekli olabileceğini, daha ne kadar prim ödemesi gerektiğini öğrenmek için yazılı başvuran sigortalılara gerekli bilgiyi yazılı olarak veriyor
YANLIŞ YÖNLENDİRME EMEKLİLİĞİ 9 AY GECİKTİRDİ
Soru: Annem 01/01/1959 doğumlu. İlk kez 14 Mayıs 2001 tarihinde BAĞ-KUR’lu olarak işe başladı. 270 gün BAĞ-KUR primi yatırdıktan sonra SSK’lı (4/a statüsünde) olarak çalışmaya devam etti. 4490 gün de SSK primi yatırdı. 23 Mayıs 2015 tarihinde isteğe bağlı sigorta primi ödemeye başladı. Geçen yıl ilçemizdeki sosyal güvenlik merkezinde sözlü olarak danıştığımız bir SGK görevlisi, prim günümüzü tamamladığımızı, artık prim yatırmaya gerek olmadığını, yaşı beklememiz gerektiğini söyleyince 31 Ocak 2018’de prim ödemeye son verdik. 1 Ocak 2019 tarihinde 60 yaş dolunca emeklilik başvurusunda bulunduğumuzda geçen yıl yanlış yönlendirildiğimizi öğrendik. Yetkililer, 9 ay daha prim ödememiz gerektiğini söylediler. Öncelikle, bu bilgi doğru mu? Doğru ise dokuz ayı toptan ödeyerek emekli olmak mümkün mü? Ne yapmamız gerekir. (Uğur Özbek)
Yanıt: Uğur Bey, sizin durumunuza benzer daha önce de pek çok örnek vaka bize ulaştı. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) bu tür konularda yazılı başvuruda bulunan vatandaşlara gerekli bilgiyi sağlıyor. Yazılı başvurular, konuyla ilgili birim görevlileri tarafından yanıtlandığı için doğru bilgiye ulaşmak daha kolay. Sözlü olarak danışırken, mevzuata hakim olmayan herhangi bir görevliye denk geldiğinizde yanlış yönlendirilebilirsiniz.
Normalde SSK’dan emeklilik şartları daha hafif. Ancak, annenizin çalışmaya başladığı dönem için eksik prim günüyle BAĞ-KUR’dan emekli olmak daha kolay.
8 Eylül 1999-30 Nisan 2008 tarihleri arasında ilk defa işe başlayan 4/a sigortalıya emekli aylığı bağlanabilmesi için;
– Kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olması ve en az 7000 gün veya,
– Kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olması, 25 yıl sigortalılık süresi bulunması ve en az 4500 gün prim ödemesi gerekiyor.
Aynı tarihler arasında ilk defa işe başlayan 4/b kapsamındaki sigortalılar;
– Kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş ve 25 tam yıl sigorta primi ödemiş olması veya,
– Kadın ise 60, erkek ise 62 yaşını doldurması ve en az 15 tam yıl (5400 gün) prim ödemesi şartıyla emekli olabilir.
İsteğe bağlı sigorta primi ödemeleri BAĞ-KUR kapsamında değerlendiriliyor. Şu durumda anneniz BAĞ-KUR statüsünde daha erken emekli olabilir. Ancak, daha önce SSK’lı çalışan annenizin BAĞ-KUR’dan emekli olabilmesi için son 7 yılın en az bin 261 gününde isteğe bağlı olarak prim ödemesi gerekir. Anneniz, Mayıs 2015 sonrasındaki isteğe bağlı prim gün sayısını bin 261 güne tamamladıktan sonra emeklilik dilekçesi verebilirsiniz. Eksik prim günlerinizi toptan ödeyemezsiniz.
EKSİK AGİ’DE MUHATAP VERGİ DAİRESİ
Soru: Perşembe günü asgari geçim indirimi ile ilgili haberinizi okuyunca bordromu kontrol ettim. Yasadan haberim olmadığı için evlendikten sonra aile durumu bilgilerimi güncellememiştim. Çalışmakta olduğum devlet kurumuna durumu anlattım. Eksik AGİ’lerin geriye dönük alınabilmesi için, aile durumu bildiriminin önceden yapılmış olması gerektiğini söylediler. Eksik ödenen AGİ’leri geriye dönük nasıl alabilirim? (M. Sağır)
Yanıt: İşçi ve memurlara ödenen asgari geçim indirimi (AGİ),evli-bekâr, eşin çalışıp çalışmaması ve çocuk sayısına göre değişiyor. Aile durumuna ilişkin muhasebe servisine ne bilgi verilmişse, AGİ de her ay ona göre hesaplanıyor ve vergiden düşülerek ücretliye ödeniyor. Eksik ödenen AGİ’nin muhatabı kurumunuz değil. Hatta kurumlar kendilerine de sorumluluk doğacağını düşünerek bu tür talepler geldiğinde hemen savunmaya geçebiliyor. Konuyla ilgili yazımızda yer alan tabloya bakarak eş ve çocuk durumunuza göre AGİ’nizin şimdi ve geçmişte eksik ödendiğini tespit ettiyseniz, işyerinizin bağlı bulunduğu vergi dairesine yazılı olarak başvurun. Dilekçeye, nüfus kayıt örneği, hizmet belgesi dökümü, eksik ödemenin yapıldığı yıllara ilişkin maaş bordrolarından örnekler, medeni durum ve çocuk sayısına ilişkin belgelerinizi ekleyin. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 120. ve 122. maddelerine istinaden vergi hatalarının düzeltilmesi talebinde bulunun.
EMEKLİ AYLIĞI 3 AY SONRA NİYE DÜŞER?
Soru: 5380 prim günü, 49 yaş koşulunu yerine getirerek yurt dışı hizmet birleştirmesiyle emekli oldum. 1 Ağustos 2018’de emekli aylığı bağlandı. İlk üç maaşımı 1800 TL olarak verdiler, sonra maaşım 1419 TL oldu. Sebebi ne olabilir? Ayrıca, emekli olanlar GSS primi öder mi? Evliyim, eşimin geliri yok, çocuğum yok. (Erdal Y.)
Yanıt: Sadece ilk ay 1800 TL ödeyip, sonraki ayda 1419 TL’ye düşmüş olsa, ilk aya ilişkin fark ödemesi yapıldığı düşünülebilir. Ancak, ilk üç aylığınızı 1800 TL ödeyip, sonra 1419 TL’ye indirdiler ise ilk aylık bağlanırken hesap hatası yapıldığı için sonra düzeltilmiş olabilir. Bu durumda önceki üç ayda yapılan fazla ödemeyi maaşınızdan düşerler. Düşüşün neden kaynaklandığını SGK’ya yazılı olarak sormanızda yarar var. Emekliler GSS primi ödemez. Eşiniz sizin üzerinizden sağlık hizmetlerinden yararlanır.
İŞÇİDEN ALINAN FERAGATNAME GEÇERSİZ
Soru: 2008 yılında Manisa Belediyesi’nde taşeron işçisi olarak işe başladım. 2016 yılında statümü sözleşmeli personel olarak değiştirdiler. Bu sırada bir beyaz kâğıda “bütün haklarımdan feragat ettiğime” dair belge imzalattılar. 31 Aralık 2018 tarihine kadar sözleşmeli personel olarak çalıştım. Bu tarihte idare, sözleşmemi feshetmiş. Bunu bana 4 Ocak 2019 tarihinde bildirdiler. Bu tarihe kadar herhangi bir tebliğ yapılmadı. Dört gün sigortasız olarak çalıştırıldım. Herhangi bir tazminat ödemeyeceklerini söylediler. Ne yapmalıyım? (Murat K.)
Yanıt: Murat Bey öncelikle geçmiş olsun. Beyaz kâğıda bütün haklarınızdan feragat ettiğinize dair attırılan imzanın hiçbir hukuki geçerliliği yok. Size 2008-2016 yıllarına ilişkin kıdem tazminatı, izin parası gibi haklarınızı ödediklerini kanıtlamaları gerekir. Daha önce taşerona bağlı olsanız da asıl işveren Manisa Belediyesi. Dolayısıyla asıl işveren olarak Manisa Belediyesi hem 10 yılın kıdem tazminatını, hem de ihbar tazminatınızı ödemek zorunda.
Yazının orijinalini görmek için lütfen tıklayınız